(16) 4. เอกธมฺมปาฬิ-จตุตฺถวคฺควณฺณนา

[322] จตุตฺถวคฺคสฺส ปฐเม ชมฺพุทีเปติ ชมฺพุยา ปญฺญาโต ปากโฏ ทีโปติ ชมฺพุทีโปฯ อิมสฺส กิร ทีปสฺส สญฺญาณภูตา โยชนสตุพฺเพธา ปณฺณาสโยชนสาขา ปญฺจทสโยชนาวฏฺฏกฺขนฺธา หิมวนฺตปพฺพเต ชาตา กปฺปฏฺฐายินี มหาชมฺพู นาม อตฺถิ, ตาย อยํ ทีโป ชมฺพุทีโปติ วุจฺจติฯ ยถา จ อิมสฺมิํ ทีเป ชมฺพุรุกฺโข กปฺปฏฺฐายี, ตถา อปรโคยาเน กทมฺพรุกฺโข, อุตฺตรกุรูสุ กปฺปรุกฺโข, ปุพฺพวิเทเห สิรีสรุกฺโข, อสุรานํ จิตฺตปาฏลิรุกฺโข, สุปณฺณานํ สิมฺพลิรุกฺโข , เทวานํ ปาริจฺฉตฺตโกติ อิเมปิ กปฺปฏฺฐายิโนวฯ

‘‘ปาฏลี สิมฺพลี ชมฺพู, เทวานํ ปาริจฺฉตฺตโก;

กทมฺโพ กปฺปรุกฺโข จ, สิรีโส ภวติ สตฺตโม’’ติฯ

อารามรามเณยฺยกนฺติ ปุปฺผารามผลารามานํ รามเณยฺยกํ เวฬุวน-ชีวกมฺพวน-เชตวนปุพฺพารามสทิสํฯ ตํ อิมสฺมิํ ชมฺพุทีเป อปฺปมตฺตกํ ปริตฺตกํ, น พหุกนฺติ อตฺโถฯ เสสปเทสุปิ เอเสว นโยฯ เอตฺถ วนรามเณยฺยกนฺติ นาควนสาลวนจมฺปกวนาทิสทิสํ วงฺกปพฺพตหิมวนฺตปพฺพตปเทสาทีสุ อรญฺญวนํ เวทิตพฺพํฯ ภูมิรามเณยฺยกนฺติ เชตวนวิหารมคธกฺเขตฺตาทิสทิสํ สมํ ภูมิฏฺฐานํฯ โปกฺขรณิรามเณยฺยกนฺติ เชตวนโปกฺขรณิคคฺคราโปกฺขรณิสทิสานํ วฏฺฏจตุรสฺสทีฆวงฺกาทิสณฺฐานานํ โปกฺขรณีนํ สนฺนิเวสนฏฺฐานํฯ อุกฺกูลวิกูลนฺติ อุกฺกูลญฺจ วิกูลญฺจฯ ตตฺถ อุกฺกูลํ อุนฺนตฏฺฐานํ, วิกูลํ นินฺนฏฺฐานํฯ นทีวิทุคฺคนฺติ นทีนํ ภินฺนฏฺฐานํ ตํ ทุคฺคมตฺตา นทีวิทุคฺคนฺติ วุจฺจติฯ ขาณุกณฺฏกฏฺฐานนฺติ ตตฺถชาตกานญฺเจว อาหริยมานานญฺจ ขาณุกณฺฏกาทีนํ ปติฏฺฐานฏฺฐานํฯ ปพฺพตวิสมนฺติ คิริวิสมํฯ เย โอทกาติ เย จ อุทเก ชายนฺติ, เตเยว พหุตราฯ อิโต กิร สุวณฺณภูมิ สตฺตมตฺตานิ โยชนสตานิ โหติ, เอเกน วาเตน คจฺฉนฺตี นาวา สตฺตหิ อโหรตฺเตหิ คจฺฉติฯ อเถกสฺมิํ สมเย เอวํ คจฺฉนฺตี นาวา สตฺตาหมฺปิ นนฺทิยาวฏฺฏมจฺฉปิฏฺเฐเนว คตาฯ เอวํ โอทกานํ สตฺตานํ พหุภาโว เวทิตพฺโพฯ

อปิจ ถลฏฺฐานสฺส ปริตฺตภาเวน อุทกสฺส จ พหุภาเวนาปิ อยมตฺโถ เวทิตพฺโพฯ